1. Τι ονομάζουμε οστεοαρθρίτιδα ισχίου ή γόνατος και ποια η συχνότητα της

Η Οστεοαρθρίτιδα είναι μια εκφυλιστική ασθένεια των αρθρώσεων που εξελίσσεται σε στάδια στην οποία επηρεάζονται οι αρθρικές επιφάνειες αλλά και τα μαλάκα μόρια της άρθρωσης. Στις αρθρικές επιφάνειες καταστρέφεται σταδιακά ο χόνδρος, πρώτα λεπταίνει και σιγά σιγά εξαφανίζεται. Παράλληλα δημιουργείται μια φλεγμονή στα μαλάκα μόρια και ο αρθρικός θύλακος και ο αρθρικός υμένας σκληραίνουν και μαζεύουν και δημιουργούνται οστικά μορφώματα, τα οστεόφυτα που περιορίζουν το εύρος της κίνησης της άρθρωσης.

Συμφωνά με την εργασία GEDA του Ινστιτούτου Ρόμπερτ Κωχ του 2015 17, 9% των ανθρώπων πάσχουν από οστεοαρθρίτιδα. Οι γυναίκες πλήττονται κατά 21, 8% και οι άνδρες κατά 13, 9%. Η συχνότητα αυξάνεται σημαντικά με την ηλικία και κυρίως μετά τα 45 έτη. Μέτα τα 65 μια στις δυο γυναίκες και ένας στους τρεις άντρες έχει οστεοαρθρίτιδα

2. Ποια αίτια προκαλούν την οστεοαρθρίτιδα

Τα αίτια της οστεοαρθρίτιδας σε μεγάλο βαθμό δεν είναι γνωστά. Στην πρωτοπαθή ή ιδιοπαθή οστεοαρθρίτιδα δεν υπάρχει διασαφηνισμένη σχέση αίτιας και αποτελέσματος. Έναν σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζει η κληρονομικότητα, ο τρόπος ζωής και το βάρος

Στη δευτεροπαθή οστεοαρθρίτιδα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Μπορεί να οφείλεται σε κάποιο παλιό τραυματισμό, δηλαδή μετατραυματική, σε ανατομικές ιδιαιτερότητες πχ δυσπλασία του ισχίου ή αλλαγές στον άξονα του κάτω άκρου ή ακόμα σε συστημικές ασθένειες όπως ρευματοπαθειες

3. Ποια είναι τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας

Τα σημαντικότερα συμπτώματα είναι ο πόνος και ο περιορισμός του εύρους της κίνησης. Επιπλέον η άρθρωση πρήζεται είναι ζεστή και κατά την κίνηση τρίζει. Πχ το γονάτο πονάει στο περπάτημα δεν τεντώνει εντελώς ή δε διπλώνει

Η ασθένεια εξελίσσεται σε στάδια. Στην αρχή ο πόνος δεν είναι πολύ έντονος εμφανίζεται σε μεγάλη καταπόνηση και το εύρος της κίνησης δεν είναι πολύ περιορισμένος. Στην πορεία της ασθενείας ο πόνος γίνεται εντονότερος με μικρή καταπόνηση και το εύρος της κίνησης μειώνεται σημαντικά.

4. Πώς αντιμετωπίζεται η οστεοαρθρίτιδα στις μέρες μας

Η αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας εξαρτάται από το στάδιο που βρίσκεται. Στα πρώτα στάδια ενδείκνυται η συντηρητική αντιμετώπιση με τη χορήγηση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, σωματική άσκηση και φυσιοθεραπεία καθώς ενδοαρθρικες εγχύσεις. Σκοπός της θεραπείας είναι η μείωση του πόνου και διατήρηση της κινητικότητας

Όταν το στάδιο είναι προχωρημένο και ο πόνος δεν υποχωρεί έρχεται η ώρα της χειρουργικής αντιμετώπισης. Τόσο για το ισχίο όσο και για το γόνατο ενδεδειγμένη επέμβαση είναι αρθροπλαστική

5. Τι είναι η ολική αρθροπλαστική και ποιες τεχνικές υπάρχουν

Η ολική αρθροπλαστική ισχίου είναι στην ουσία η αντικατάσταση της κατεστραμμένης άρθρωσης από εμφυτεύματα. Στο ισχίο αφαιρείται η κεφαλή και προσαρμόζεται νέα κοτύλη, νέος στυλεος και νέα κεφαλή. Στο γόνατο αφαιρούνται οι αρθρικές επιφάνειες και αντικαθίστανται από μοσχεύματα. Στο γόνατο χρησιμοποιείται κατά κανόνα τσιμέντο ενώ στο ισχίο μόνο σε ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας.

Για να έχει ο ασθενής τα καλύτερα αποτελέσματα μετεγχειρητικά πρέπει το χειρουργικό τραύμα να είναι ελάχιστο και τα εμφυτεύματα να τοποθετηθούν με τέτοιο τρόπο ώστε να αποκαθίσταται η φυσιολογική ανατομία του σκελετού

Για την ελαχιστοποίηση του χειρουργικού τραύματος χρησιμοποιούμε τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας στις οποίες η χειρουργική τομή είναι πολύ μικρή (7-8 cm) και το μυικό σύστημα δεν τραυματίζεται. Εγώ προσωπικά χρησιμοποιώ την τεχνική ΑΛΜΙΣ που είναι μια ελάχιστα επεμβατική τεχνική με προσθιοπλαγια προσπέλαση σε ύπτια θέση.

Για να επιλεχθεί το σωστό εμφύτευμα, που ταιριάζει απολυτά στην ανατομία του ασθενή αλλά και για να τοποθετηθεί σωστά γίνεται ο προεγχειρητικος σχεδιασμός με τη βοήθεια υπολογιστή. Η ακτινογραφία του ασθενή εισάγεται σε ένα πρόγραμμα και σχεδιάζουμε πως θα τοποθετηθεί το εμφύτευμα το οποίο το υλοποιούμε κατά το χειρουργείο. Είναι στην ουσία ο χάρτης μου για να το τοποθετήσω σωστά

Επιπλέον έχουμε τη δυνατότητα να χρησιμοποιούμε διεγχειρητικα πλοηγό – το γνωστό μας navigation – ώστε να ελέγχουμε διαρκώς τη θέση και να επιτυγχάνουμε με πολύ μεγάλη ακρίβεια αυτό που προγραμματίσαμε. Τα ρομποτικά συστήματα που αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια κάνουν διεγχειρητικα ορισμένες τομές ορίζοντας τη θέση των εμφυτευμάτων. Ο πλοηγός και τα ρομποτικά συστήματα είναι εργαλεία που δίνουν μεγαλύτερη ασφάλεια και προφυλάσσουν το χειρούργο και κατ επέκταση τον ασθενή από τη λάθος τοποθέτηση του μοσχεύματος.

6. Ποια η διαδικασία (ο τύπος της αναισθησίας και διάρκεια χειρουργείου)

Από τη στιγμή που υπάρχει ένδειξη για το χειρουργείο κάνουμε το ραντεβού στο νοσοκομείο που θα γίνει η επέμβαση. Η εισαγωγή γίνεται μια μέρα πριν, γίνεται όλος ο προεγχειρητικος έλεγχος ώστε να είμαστε έτοιμοι και ασφαλείς για το χειρουργείο. Η επέμβαση μπορεί να γίνει με ολική νάρκωση ή ραχιαία αναισθησία. Το χειρουργείο διαρκεί περίπου μια ώρα, λίγο λιγότερο στο ισχίο και λίγο περισσότερο στο γόνατο. Την ίδια ήμερα ο ασθενής όταν επιστρέψει στο θάλαμο κινητοποιείται και περπατάει. Στην εποχή μας επικρατεί η λογική του fast track. Με fast track πρωτόκολλα έχουμε γρήγορη κινητοποίηση και βάδιση ήδη από την ήμερα του χειρουργείου.

7. Ποια η αποκατάσταση; Ποτέ επιστρέφουμε στην εργασία μας;

Μετά το χειρουργείο είναι απαραίτητη η φυσιοθεραπεία και η στοχευμενη άσκηση ώστε να ενδυναμωθεί το μυικό σύστημα και να αποκατασταθεί πλήρως η κινητικότητα. Φυσιολογικά μετά τις 4 εβδομάδες δε χρειάζονται άλλο οι πατερίτσες ή το Π

Σε 6 εβδομάδες ο ασθενής μπορεί κατά κανόνα να αρχίσει πάλι να δουλεύει. Βεβαίως αυτό εξαρτάται και από το είδος εργασίας. Σε δουλείες με βάρια σωματική καταπόνηση μπορεί να χρειαστεί περισσότερος χρόνος ή αντίστροφα με μικρή καταπόνηση νωρίτερα.

8. Πείτε μας λίγα λογία για τις μοντέρνες μη επεμβατικές τεχνικές PRP, Υαλουρονικο κα βλαστοκύτταρα. Ποτέ μπορούν να εφαρμοστούν;

Στα πρώτα στάδια της οστεοαρθρίτιδας στα πλαίσια της συντηρητικής θεραπείας μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε κάποιες μοντέρνες, μη επεμβατικές τεχνικές.

– Μπορούμε να εγχύσουμε στην άρθρωση υαλουρονικό οξύ. Το υαλουρονικό οξύ είναι ο κυριότερος πολυσακχαρίτης του αρθρικού υγρού και αυξάνει την ελαστικότητα του χονδρού επιβραδύνοντας έτσι τη φθορά του και βεβαία τον πόνο.

– Μπορούμε να εγχύσουμε PRP τα αυτόλογα ενεργοποιημένα αιμοπετάλια. Πρόκειται για μια πολλά υποσχόμενη τεχνική στην οποία παίρνουμε αίμα από μια περιφερική φλέβα όπως στην αιμοληψία, το βάζουμε στο φυγοκεντρωτή και παίρνουμε αιμοπετάλια. Τα αιμοπετάλια ενεργοποιούνται με χλωριούχο ασβέστιο. Όταν ενεργοποιηθούν τα αιμοπετάλια παράγουν αυξητικούς παράγοντες οι οποίοι έχουν αναγεννητική και επουλωτική δράση. Τα κύτταρα με παρακέντηση τα βάζουμε στην άρθρωση και αυτά καθυστερούν την καταστροφή του χονδρού.

– Τέλος μπορούμε να εγχύσουμε βλαστοκύτταρα. Το βλαστοκυτταρο είναι η πρώτη μορφή κυττάρου και ανάλογα με την περίσταση έχει τη δυνατότητα να μετατρέπεται σε αλλά κύτταρα. Η τεχνική είναι απλή. Παίρνουμε αρθρικό υγρό από την άρθρωση το στέλνουμε στο εργαστήριο και με ειδική κατεργασία παίρνουμε γύρω στα 20. 000. 000 βλαστοκύτταρα σε 4-5 εβδομάδες τα οποία τα βάζουμε στη άρθρωση και αυτά μετατρέπονται σε χονδροκυτταρα. Τα χονδροκυτταρα έχουν τη δυνατότητα να επουλώνουν ορισμένες βλάβες και να καθυστερούν τη φθορά.