H οστεοτομία κνήμης είναι η χειρουργική τεχνική με την οποία είναι δυνατή η αλλαγή του άξονα του κάτω άκρου. Ο χειρούργος πραγματοποιεί μια τομή στην μέσα μεριά της κνήμης κοντά στο γόνατο. Σύμφωνα με τον προεγχειρητικό σχεδιασμό είτε ανοίγει την τομή για συγκεκριμένο διάστημα (open wedge), είτε αφαιρεί μια φέτα συγκεκριμένου πάχους και κλείνει την οστεοτομία (closed wedge). Στη συνέχεια πραγματοποιείται οστεοσύνθεση με τη βοήθεια κλειδούμενης πλάκας και σταθεροποιείται το οστό της κνήμης.

Με την τεχνική αυτή μπορεί ο χειρουργός να διορθώσει ανατομικές ιδιαιτερότητες και να ευθυγραμμίσει το κάτω άκρο. Έτσι μπορεί να διορθωθούν „τα στραβά πόδια“ του ποδοσφαιριστή ή του ιππέα και να γίνουν ίσια. Δεν πρόκειται για μια αισθητική επέμβαση αλλά για μια χειρουργική τεχνική που μειώνει τον πόνο καθώς η βλαισσότητα ή η ραιβότητα προκαλούν πόνο στην άρθρωση του γόνατος και οδηγούν σε οστεοαρθρίτιδα ενός διαμερίσματος.

Παράλληλα σε μονοδιαμερισματική οστεοαρθρίτιδα, – πχ σε οστεοαρθρίτιδα του μέσα διαμερίσματος – όταν θέλουμε να αποφύγουμε, τουλάχιστον προσωρινά, τη μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική, μπορούμε να εφαρμόσουμε την οστεοτομία της κνήμης. Ο πόνος προκαλείται όταν ο άξονας της φόρτισης περνάει από το τμήμα της άρθρωσης που έχει οστεοαρθρίτιδα.

Αλλάζοντας τον άξονα του σκέλους μπορούμε να μεταφέρουμε τη φόρτιση στο τμήμα της άρθρωσης που δεν έχει οστεοαρθρίτιδα και δεν πονάει. Έτσι μειώνεται ο πόνος και ενδεχομένως να μη χρειαστεί ποτέ αρθροπλαστική.

Προεγχειρητικά πραγματοποιείται μια ανάλυση του άξονα του κάτω σκέλους με χρήση μιας ακτινογραφίας όλου του ποδιού. Κατά τη μέτρηση διαπιστώνεται που βρίσκεται η απόκλιση και σχεδιάζεται η διόρθωση. Ο χειρουργός σχεδιάζει που ακριβώς θα γίνει η τομή και πόσο θα ανοίξει ή θα κλείσει την οστεοτομία ώστε να επιτευχθεί η ακριβής μετατόπιση του άξονα που απαιτείται. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης μπορεί να ελέγχει με το ακτινοσκοπικό τη διόρθωση και το αποτέλεσμα.

Η εξέλιξη στη βιομηχανία των ορθοπεδικών υλικών έκανε την επέμβαση πιο ασφαλή και η διόρθωση επιτυγχάνεται με μεγαλύτερη ακρίβεια. Στην εποχή μας υπάρχει η δυνατότητα να σχεδιαστούν και να παραχθούν εξατομικευμένα εργαλεία για την εφαρμογή της οστεοτομίας (psi), εργαλεία δηλαδή που είναι προσαρμοσμένα αποκλειστικά στον ασθενή και εξασφαλίζουν μεγάλη ακρίβεια. Επίσης με τη χρήση συστήματος πλοήγησης μπορεί ο χειρούργος κατά τη διάρκεια του χειρουργείου να παίρνει τις αλλαγές στις μέτρησης του άξονα του ποδιού σε real time και να επιτυγχάνει άριστο χειρουργικό αποτέλεσμα.

Η καλή φυσική κατάσταση, η σωστή διατροφή, ο έλεγχος του σωματικού βάρους και η ενδυνάμωση των μυών συμβάλλουν στην ολοκλήρωση μίας επιτυχούς προσπάθειας.