Blog Details

Τενοντίτιδα του επιγονατιδικού: Πώς εμφανίζεται και πώς αντιμετωπίζεται;

Η τενοντίτιδα γόνατος, γνωστή και ως «γόνατο του άλτη» (jumper’sknee) είναι μια φλεγμονώδης κατάσταση που επηρεάζει τον επιγονατιδικό τένοντα, δηλαδή τον ισχυρό τένοντα που ενώνει την επιγονατίδα με την κνήμη. Ο τένοντας αυτός συμμετέχει σε όλες τις κινήσεις έκτασης του γόνατος, από το βάδισμα έως το άλμα και το τρέξιμο. Όταν καταπονείται επαναλαμβανόμενα ή υπερβολικά, εμφανίζεται φλεγμονή, πόνος και σταδιακή εκφύλιση του ιστού.

Η τενοντίτιδα αποτελεί μια από τις συχνότερες αιτίες πόνου στο πρόσθιο μέρος του γόνατος, ιδίως σε αθλητές, άτομα που ασκούνται εντατικά, αλλά και ανθρώπους που εκτελούν συχνές κινήσεις κάμψης και έκτασης στην καθημερινότητα. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή θεραπεία είναι καθοριστικές για την αποφυγή χρόνιας φλεγμονής και υποτροπών.

Τι είναι η τενοντίτιδα του επιγονατιδικού;

Πρόκειται για φλεγμονή ή εκφύλιση του επιγονατιδικού τένοντα. Συχνά η πάθηση ξεκινά με οξύ πόνο, αλλά εάν παραμεληθεί μπορεί να εξελιχθεί σε χρόνια τενοντοπάθεια, στην οποία τα κύτταρα του τένοντα υφίστανται μικρορήξεις και σταδιακή εκφυλιστική αλλοίωση.

Ο πόνος εμφανίζεται μπροστά στο γόνατο, ακριβώς κάτω από την επιγονατίδα, και επιδεινώνεται με δραστηριότητες που περιλαμβάνουν άλματα, τρέξιμο, σκάλες ή βαθύ κάθισμα.

Αίτια εμφάνισης της τενοντίτιδας

Η τενοντίτιδα αναπτύσσεται κυρίως λόγω μηχανικής υπερφόρτισης του επιγονατιδικού τένοντα.

Οι πιο συχνοί παράγοντες είναι:

1. Επαναλαμβανόμενη υπέρχρηση

Αθλητικές δραστηριότητες όπως:

• μπάσκετ
• βόλεϊ
• ποδόσφαιρο
• τρέξιμο μικρών και μεγάλων αποστάσεων
• crossfit

προκαλούν συνεχές στρες στον τένοντα.

2. Απότομη αύξηση προπονητικού φορτίου

Απότομη ένταση ή αύξηση συχνότητας προπονήσεων χωρίς προσαρμογή των μυών.

3. Μειωμένη ευκαμψία

Σφιχτοί οπίσθιοι μηριαίοι, τετρακέφαλος ή γαστροκνήμιοι αυξάνουν την πίεση στον τένοντα.

4. Μυϊκή αδυναμία

Η αδύναμη τετρακέφαλη ή τα αδύναμα ισχία οδηγούν σε λανθασμένη κίνηση και υπέρχρηση του τένοντα.

5. Λανθασμένη τεχνική ή ανατομική ευθυγράμμιση

• υπερπρηνισμός ποδιού
• αυξημένη έσω στροφή ισχίου
• ανισοσκελία
• βλαισότητα γόνατος

Όλα αυτά αυξάνουν το φορτίο στον επιγονατιδικό τένοντα.

6. Ακατάλληλα παπούτσια ή σκληρές επιφάνειες

Τρέξιμο σε τσιμέντο ή φθαρμένα αθλητικά παπούτσια προκαλούν υπερβολική καταπόνηση.

Συμπτώματα της τενοντίτιδας επιγονατιδικού

Τα συμπτώματα εμφανίζονται σταδιακά ή ξαφνικά:

✔ Πόνος στο πρόσθιο γόνατο, ακριβώς κάτω από την επιγονατίδα

✔ Πόνος κατά τα άλματα, το τρέξιμο ή τις σκάλες

✔ Πρωινή δυσκαμψία

✔ Ευαισθησία στην ψηλάφηση του τένοντα

✔ Οίδημα ή τοπική φλεγμονή

✔ Μείωση αθλητικής απόδοσης

✔ Αίσθηση «τραβήγματος» ή καύσου στο γόνατο

Σε προχωρημένα στάδια, ο πόνος μπορεί να εμφανίζεται ακόμη και σε απλή βάδιση ή καθιστή θέση.

Διάγνωση

Η διάγνωση βασίζεται σε:

• Λεπτομερές ιστορικό
• Κλινική εξέταση (δοκιμές φόρτισης τένοντα)
• Υπερηχογράφημα μαλακών μορίων
• Μαγνητική τομογραφία (MRI) σε πιο δύσκολες περιπτώσεις

Ο στόχος της διάγνωσης είναι να ξεχωρίσει την τενοντίτιδα από άλλες αιτίες πρόσθιου πόνου στο γόνατο, όπως χονδροπάθεια επιγονατίδας ή ρήξη μηνίσκου.

Συχνότητα εμφάνισης τενοντίτιδας επιγονατιδικού ανά φύλο και ηλικία – Αναλυτική Επισκόπηση

Η τενοντίτιδα γόνατος, και ειδικότερα η τενοντοπάθεια του επιγονατιδικού τένοντα, αποτελεί μία από τις πιο συχνές αιτίες πρόσθιου πόνου στο γόνατο, κυρίως σε άτομα με έντονη αθλητική δραστηριότητα. Γι’ αυτό και έχει επικρατήσει ο όρος «γόνατο του άλτη» (jumper’sknee), καθώς εμφανίζεται συχνά σε αθλητές που υποβάλλουν τον επιγονατιδικό τένοντα σε επαναλαμβανόμενα φορτία υψηλής έντασης.

Η πάθηση δεν αφορά αποκλειστικά τους επαγγελματίες αθλητές. Εμφανίζεται συχνά σε όσους ασκούν δραστηριότητες που απαιτούν συνεχείς συσπάσεις του τετρακέφαλου, όπως άλματα, sprint, απότομες αλλαγές κατεύθυνσης ή βαθιά καθίσματα. Επομένως, βρίσκεται συχνά σε αθλητές του:

• μπάσκετ
• βόλεϊ
• ποδοσφαίρου
• ενόργανης γυμναστικής
• τένις
• καθώς και σε άτομα που κάνουν εντατική προπόνηση αντοχής ή δύναμης

Συχνότητα εμφάνισης ανά ηλικιακή ομάδα

Η τενοντίτιδα του επιγονατιδικού τένοντα παρουσιάζεται συχνότερα σε νεαρούς ενήλικες, με την υψηλότερη επίπτωση στην ηλικιακή ομάδα 20–40 ετών. Πρόκειται για ηλικίες όπου η αθλητική επιβάρυνση βρίσκεται συχνά στο μέγιστο, ενώ οι προπονήσεις περιλαμβάνουν έντονα άλματα και δυναμικές κινήσεις.

Παρά το ότι η τενοντίτιδα του τετρακεφάλου εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα άνω των 40 ετών, ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών παρουσιάζει τα πρώτα συμπτώματα τενοντοπάθειας από νεαρή ηλικία. Έρευνες δείχνουν ότι 39% – 48% των ασθενών αναφέρουν έναρξη συμπτωμάτων ήδη από τα 20 τους χρόνια, υποδηλώνοντας ότι η υπερφόρτιση αρχίζει να επιδρά στη δομή του τένοντα πολύ νωρίτερα από ό,τι παλαιότερα θεωρείτο.

Συχνότητα εμφάνισης ανά φύλο

Η τενοντίτιδα επιγονατιδικού τένοντα εμφανίζεται συχνότερα στους άνδρες, γεγονός που αποδίδεται σε:

• μεγαλύτερη συμμετοχή σε αθλήματα υψηλής έντασης
• υψηλότερα φορτία άλματος και δύναμης
• διαφορετικούς μηχανικούς και ανατομικούς παράγοντες σε σχέση με τις γυναίκες

Παρόλα αυτά, η διαταραχή μπορεί να εμφανιστεί σε όλες τις ηλικίες και στα δύο φύλα, ειδικά σε περιπτώσεις υπερπροπόνησης, λανθασμένης τεχνικής ή ελλιπούς αποκατάστασης μεταξύ των προπονήσεων.

Θεραπεία και αντιμετώπιση

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η θεραπεία είναι συντηρητική και έχει πολύ καλά αποτελέσματα όταν γίνεται μεθοδικά.

1. Ανάπαυση και τροποποίηση δραστηριότητας

Ελάττωση άλματος, τρεξίματος και επιβαρυντικών ασκήσεων για λίγες εβδομάδες.

2. Φυσικοθεραπεία

Θεωρείται η βασική θεραπεία και περιλαμβάνει:

✔ Εκκεντρικές ασκήσεις τετρακέφαλου

Αποτελούν τη «χρυσή μέθοδο» για την τενοντίτιδα, καθώς ενδυναμώνουν τον τένοντα.

✔ Ενδυνάμωση γλουτιαίων – ισχίου

Για βελτίωση ευθυγράμμισης και μείωση φορτίου.

✔ Διατάσεις οπίσθιων μηριαίων και τετρακέφαλου

Μειώνουν την έλξη πάνω στον τένοντα.

✔Manualtherapy και κινητοποίηση

Βελτιώνουν την αιμάτωση και τον μυοτενόντιο τόνο.

3. Αντιφλεγμονώδη φάρμακα

Χρήσιμα σε οξείες φάσεις φλεγμονής, πάντα με ιατρική καθοδήγηση.

4. Κρουστικός υπέρηχος (ShockwaveTherapy)

Βοηθά στην αναγέννηση ιστών και στη μείωση πόνου, ιδιαίτερα σε χρόνιες τενοντοπάθειες.

5. PRP (PlateletRichPlasma)

Μια σύγχρονη θεραπεία που χρησιμοποιεί συμπυκνωμένα αιμοπετάλια για να:

• επιταχύνει την επούλωση
• ενισχύσει τη δομή του τένοντα
• μειώσει τον πόνο

Ιδιαίτερα αποτελεσματική σε χρόνιες περιπτώσεις.

6. Ενέσιμη θεραπεία υαλουρονικού οξέος

Σε επιλεγμένες περιπτώσεις βοηθά στη λίπανση της άρθρωσης και στη μείωση της φλεγμονής.

7. Χειρουργική αντιμετώπιση (σπάνια)

Προτείνεται όταν η συντηρητική θεραπεία αποτύχει για διάστημα 6–12 μηνών.
Η επέμβαση περιλαμβάνει καθαρισμό και αναζωογόνηση του εκφυλισμένου ιστού με αρθροσκόπηση.

Πρόληψη της τενοντίτιδας

Για να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης ή υποτροπής:

• αυξήστε σταδιακά την ένταση προπόνησης
• φορέστε κατάλληλα αθλητικά υποδήματα
• ενισχύστε τετρακέφαλο και γλουτιαίους
• κάντε συστηματικές διατάσεις
• αποφύγετε τις απότομες αλλαγές ρυθμού ή εδάφους

FAQ – Συχνές Ερωτήσεις

1. Πόσο διαρκεί η τενοντίτιδα γόνατος;

Η ήπια τενοντίτιδα μπορεί να υποχωρήσει σε 2–6 εβδομάδες. Η χρόνια τενοντοπάθεια μπορεί να απαιτήσει 2–3 μήνες.

2. Μπορώ να συνεχίσω την άσκηση;

Ναι, αλλά τροποποιημένα. Αποφύγετε άλματα, ταχύτητες και βαθιά καθίσματα μέχρι να μειωθεί ο πόνος.

3. Πώς ξεχωρίζω την τενοντίτιδα από χονδροπάθεια;

Η τενοντίτιδα πονάει κάτω από την επιγονατίδα, ενώ η χονδροπάθεια προκαλεί πόνο στο κέντρο ή γύρω από την επιγονατίδα κατά την κάμψη.

4. Το PRP βοηθά;

Σε χρόνιες τενοντοπάθειες έχει πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχίας.

5. Μπορεί να γίνει μόνιμη;

Εάν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να εξελιχθεί σε εκφύλιση τένοντα. Με τη σωστή θεραπεία, συνήθως αποκαθίσταται πλήρως.

Η τενοντίτιδα γόνατος μπορεί να περιορίσει σημαντικά την καθημερινότητα, τη σωματική δραστηριότητα και την αθλητική απόδοση. Η έγκυρη διάγνωση και η εξατομικευμένη θεραπεία είναι το κλειδί για μια πλήρη και ασφαλή αποκατάσταση.

Ο Αναστάσιος Σκαρδούτσος, Ορθοπαιδικός Χειρουργός με εξειδίκευση στις παθήσεις γόνατος και τις σύγχρονες ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές, προσφέρει:

• λεπτομερή κλινική αξιολόγηση
• εξατομικευμένο πλάνο φυσικοθεραπείας
• προηγμένες θεραπείες όπως PRP και shockwave
• πλήρη καθοδήγηση μέχρι την αποκατάσταση

Με την κατάλληλη ιατρική καθοδήγηση, η τενοντίτιδα γόνατος αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά και χωρίς υποτροπές.