Το γόνατο απαρτίζεται από τέσσερις βασικούς συνδέσμους, τον πρόσθιο, τους πλάγιους (έσωτερικός και έξωτερικός) και τον οπίσθιο χιαστό σύνδεσμο. Οι σύνδεσμοι ενώνουν το κάτω άκρο του μηρού με το άνω άκρο της κνήμης ενώ επίσης παίζουν σημαντικό ρόλο στην σταθεροποιήση της άρθρωσης του γονάτου.

Ρήξη πρόσθιου / πλάγιου / οπίσθιου χιαστού συνδέσμου

Εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα η ρήξη οποιουδήποτε συνδέσμου με την πάροδο του χρόνου θα προκληθούν σοβαρές επιπτώσεις στη λειτουργία του γόνατος από κάθε άποψη.

Πότε δημιουργείται η ρήξη και ποια τα συμπτώματα;

Η ρήξη χιαστού συνδέσμου μπορεί να προκληθεί από κάποια πτώση ή σύγκρουση και πολύ συχνά παρουσιάζεται σε αθλήματα που επιβαρύνουν το γόνατο όπως το τένις, το μπάσκετ και το ποδόσφαιρο. Τα συμπτώματα που συνοδεύουν τη ρήξη χιαστού συνδέσμου είναι τα εξής:

• οξύς πόνος
• οίδημα και πρίξημο
• δυσκολία στο περπάτημα
• περιορισμένη κίνηση της άρθρωσης
• πολλές φορές ακούγεται την ώρα του τραυματισμού

Aντιμετώπιση ρήξης χιαστού συνδέσμου

O σύνδεσμος μπορεί να υποστεί μερική ή ολική ρήξη.

Όταν η ρήξη είναι μερική, η αντιμετώπιση γίνεται με συντηρητικά μέσα: παγοθεραπεία, αντιφλεγμονώδη φάρμακα και φυσικοθεραπεία.

Όταν η ρήξη είναι ολική, η αντιμετώπιση είναι χειρουργική. Διαπράττεται με τη μέθοδο της αρθροσκόπησης σε συνδυασμό με την σύνδεσμοπλαστική του συνδέσμου κατά την οποία τοποθετείται μόσχευμα από άλλο σημείο του γόνατος στην θέση του συνδέσμου που έχει υποστεί τη ρήξη.

Μια σημαντική βλάβη στο γόνατο είναι η ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου.  Η άρθρωση του γόνατος έχει τέσσερεις μεγάλους συνδέσμους που εξασφαλίζουν τη σταθερότητα και επιτρέπουν την κίνηση της. Είναι οι δυο πλάγιοι, ο έσω και ο έξω, και οι δυο χιαστοί σύνδεσμοι, ο πρόσθιος και ο οπίσθιος.

Η ρήξη του πρόσθιου χιαστού είναι αποτέλεσμα τραυματισμού και είναι συχνά στα πλαίσια αθλητικών δραστηριοτήτων κυρίως σε αθλήματα επαφής ή χειμερινά αθλήματα στα οποία προκαλούνται καταπονήσεις και διαστρέμματα στα γόνατα. Ο μηχανισμός τραυματισμού περιλαμβάνει:  Απότομη αλλαγή κατεύθυνσης,  ξαφνικό σταμάτημα ή επιβράδυνση, ανώμαλη προσγείωση μετά από άλμα. άμεση πληγή, συνήθως από σύγκρουση με άλλον συναθλητή. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι οι γυναίκες αθλήτριες έχουν υψηλότερο ποσοστό ρήξης του προσθίου χιαστού συνδέσμου σε σύγκριση με τους άνδρες αθλητές.

Η ρήξη του πρόσθιου χιαστού μπορεί να συμβεί μαζί με ρήξη του έσω μηνίσκου και έσω πλάγιου συνδέσμου. Ο τραθματισμός αυτός χαρακτηρίζεται ο δυστυχής τριάδα (unhappy triad).

Αμέσως μετά τον τραυματισμό το γόνατο πρήζεται και πονάει όταν φορτίζεται ή κινείται.

Για τη διάγνωση της ρήξης του πρόσθιου χιαστού απαιτείται κλινική εξέταση.

Οι περισσότεροι τραυματισμοί μπορούν να διαγνωστούν με μια προσεκτική κλινική εξέταση.

Διαγνωστικές εξετάσεις

Άλλες εξετάσεις που μπορούν να βοηθήσουν στην επιβεβαίωση της διάγνωσης είναι:  Απλές ακτινογραφίες: Αν και δεν εμφανίζουν απευθείας τη ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου, οι απλές ακτινογραφίες μπορούν να δείξουν κάποιο οστικό τραυματισμό που συνδέεται με τη ρήξη.

Μαγνητική τομογραφία: Παρέχει λεπτομερή απεικόνιση των μαλακών ιστών, όπως ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος. Ωστόσο, η μαγνητική τομογραφία δεν είναι πάντα απαραίτητη.

Θεραπεία

Η θεραπεία της ρήξης του προσθίου χιαστού συνδέσμου εξαρτάται από τις ατομικές ανάγκες κάθε ασθενούς. Για παράδειγμα, ένας αθλητής μπορεί να χρειαστεί πιο συχνά χειρουργική αντιμετώπιση για να επιστρέψει με ασφάλεια στις αθλητικές του δραστηριότητες. Οι λιγότερο ενεργοί ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας μπορούν να επιστρέψουν σε μια λιγότερο απαιτητική καθημερινή ζωή χωρίς την ανάγκη χειρουργικής αντιμετώπισης.

Η θεραπεία μιας ρήξης χιαστού μπορεί να περιλαμβάνει τα εξής:

Συντηρητική αγωγή: Ανάλογα με τη σοβαρότητα της ρήξης και τον τρόπο ζωής του ασθενούς, η συντηρητική αγωγή μπορεί να περιλαμβάνει αποκατάσταση μυών και ισορροπίας, φυσιοθεραπεία και φορούς στήριξης, όπως γόνατο, για να διατηρηθεί η σταθερότητα του γόνατος.

 Χειρουργική επέμβαση: Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως ρήξεις χιαστού υψηλής σοβαρότητας ή σε αθλητές που επιθυμούν να επανέλθουν σε υψηλή απόδοση, μπορεί να απαιτείται χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση του χιαστού. Κατά τη χειρουργική επέμβαση, μπορεί να γίνει είτε επισκευή του χιαστού είτε αντικατάστασή του με μια γραμμή-χιαστό από ιστό πηγής (για πιο σοβαρές περιπτώσεις).  Είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν ορθοπεδικό χειρουργό για ακριβή διάγνωση και σχεδιασμό θεραπείας, καθώς η κάθε περίπτωση μπορεί να διαφέρει.

Ρήξη του πρόσθιου χιαστού

Αίσθημα αστάθειας ή αίσθημα ότι το γόνατο “δεν κρατάει”. Η αιτία μιας ρήξης πρόσθιου χιαστού μπορεί να είναι ένας άμεσος τραυματισμός, όπως μια ξαφνική έκταση ή περιστροφή του γόνατος πέρα από τα φυσιολογικά όρια του.

Οι συνήθεις αιτίες τραυματισμού περιλαμβάνουν αθλητικές δραστηριότητες με γρήγορες αλλαγές κατεύθυνσης, όπως ποδόσφαιρο, μπάσκετ, σκι, κ.λπ. Επιπλέον, οι ρήξεις του προσθίου χιαστού μπορεί να συμβούν και με την πάροδο του χρόνου λόγω φυσιολογικής φθοράς.

Η θεραπεία μιας ρήξης πρόσθιου χιαστού μπορεί να περιλαμβάνει συντηρητικές μεθόδους ή χειρουργική επέμβαση, ανάλογα με τον τύπο και τη σοβαρότητα του τραυματισμού. Ορισμένες συντηρητικές μεθόδοι περιλαμβάνουν την αποκατάσταση της κινητικότητας και της ισχύος του γόνατος μέσω φυσικοθεραπείας, τη χρήση στήριξης ή γύψου και την αντιμετώπιση του πόνου και της φλεγμονής με φάρμακα.

Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να γίνει αναγκαία σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως σοβαρές ρήξεις ή για ανθρώπους που απαιτούν υψηλή επίπεδο δραστηριότητας ή αθλητικής επιστροφής.

Έχουν προταθεί ως πιθανοί παράγοντες η διαφορετική φυσική κατάσταση, η μυϊκή ισχύς, ο νευρομυικός έλεγχος, καθώς και ανατομικές διαφορές που αφορούν τη λεκάνη και τη διαφορετική ευθυγράμμιση των κάτω άκρων, την αυξημένη ευελιξία των συνδέσμων και την επίδραση των οιστρογόνων στις ιδιότητές τους.

Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία για μια ρήξη του πρόσθιου χιαστού;

Η αρχική αντιμετώπιση κατά την οξεία φάση περιλαμβάνει τα εξής στοιχεία:  Ανάπαυση ή μερική φόρτιση με βοηθητικές συσκευές.

Εφαρμογή παγοθεραπείας για τη μείωση του πόνου και του πρηξιμου. Χρήση περιδέσεων για να υποστηρίξει τον τραυματισμένο χιαστό. Ανύψωση του πληγέντος σκέλους για να μειωθεί ο πόνος και το πρήξιμο.

Στη συνέχεια, η θεραπεία της ρήξης του πρόσθιου χιαστού εξαρτάται από τις ατομικές ανάγκες κάθε ασθενούς. Στον καθορισμό της θεραπείας συμπεριλαμβάνονται οι εξής παράγοντες: η ηλικία του ατόμου, οι καθημερινές απαιτήσεις του, ο τύπος της εργασίας που εκτελεί, το επίπεδο της αθλητικής δραστηριότητας του, η παρουσία τυχόν συνοδών κακώσεων και ο βαθμός της αστάθειας που προκαλείται από τη ρήξη.

Όλοι αυτοί οι παράγοντες καθορίζουν εάν ο ασθενής θα ακολουθήσει συντηρητική ή χειρουργική αντιμετώπιση.  Συνήθως, ένας νεαρός αθλητής που επιθυμεί να συνεχίσει την αθλητική του δραστηριότητα είναι πιθανότερο να χρειαστεί χειρουργική αντιμετώπιση από έναν λιγότερο ενεργό αθλητή, ιδίως αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας, ο οποίος μπορεί να επανέλθει στις καθημερινές του δραστηριότητες χωρίς προβλήματα μετά από συντηρητική αντιμετώπιση.

Ρήξη πρόσθιου χιαστού: Πότε συνίσταται συντηρητική αντιμετώπιση;

Η ρήξη του πρόσθιου χιαστού δεν μπορεί να επουλωθεί φυσιολογικά χωρίς χειρουργική επέμβαση. Ωστόσο, ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας με χαμηλή επίπεδο δραστηριότητας και χωρίς συνοδές κακώσεις μπορούν να επιλέξουν συντηρητική αντιμετώπιση και να έχουν ικανοποιητικά αποτελέσματα.

Η συντηρητική αντιμετώπιση μετά την οξεία φάση περιλαμβάνει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα αποκατάστασης με ασκήσεις ενδυνάμωσης και επιτήρηση της κινητικότητας του αρθρώματος, υπό την επίβλεψη ενός ειδικευμένου φυσιοθεραπευτή.  Εάν ο ασθενής, μετά από ένα πλήρες πρόγραμμα αποκατάστασης, εξακολουθεί να αισθάνεται αστάθεια ή υποστεί νέο τραυματισμό, τότε η χειρουργική αντιμετώπιση θα πρέπει να εξεταστεί.