Blog Details

Γόνατο δρομέα (Runner’s Knee): Όλα όσα πρέπει να ξέρει ένας αθλούμενος

Το «Γόνατο Δρομέα» ή Σύνδρομο Επιγονατιδομηριαίου Πόνου (Patellofemoral Pain Syndrome – PFPS) είναι μία από τις συχνότερες μυοσκελετικές διαταραχές σε άτομα που τρέχουν ή ασχολούνται συστηματικά με αθλητικές δραστηριότητες. Προκαλεί πόνο στο πρόσθιο τμήμα του γόνατος, γύρω ή πίσω από την επιγονατίδα, και συχνά σχετίζεται με υπέρχρηση, μυϊκές ανισορροπίες και λανθασμένη ευθυγράμμιση των κάτω άκρων.

Παρόλο που ονομάζεται «γόνατο δρομέα», η πάθηση δεν αφορά μόνο τους δρομείς. Μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα που κάνουν ποδήλατο, ασκήσεις γυμναστηρίου, άλματα, ακόμα και σε όσους παραμένουν πολλές ώρες σε καθιστή θέση με λυγισμένα γόνατα. Η κατανόηση της αιτίας, της σωστής διάγνωσης και των τρόπων αντιμετώπισης είναι καθοριστική για την πρόληψη και τη γρήγορη επάνοδο στην άσκηση.

Τι είναι το Γόνατο Δρομέα;

Πρόκειται για μια κατάσταση όπου η επιγονατίδα δεν κινείται ομαλά πάνω στην μηριαία αύλακα, με αποτέλεσμα να δημιουργείται αυξημένη πίεση και τριβή. Αυτό οδηγεί σε πόνο στην πρόσθια επιφάνεια του γόνατος, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων που αυξάνουν τη φόρτιση της επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης.

Η πάθηση οφείλεται συνήθως σε συνδυασμό μηχανικών και λειτουργικών παραγόντων που διαταράσσουν την «τροχιά» της επιγονατίδας.

Προδιαθεσιακοί παράγοντες για την εμφάνιση επιγονατιδομηριαίου πόνου (Runner’s Knee)

Η εμφάνιση πόνου στο πρόσθιο τμήμα του γόνατος συχνά συνδέεται με συγκεκριμένους λειτουργικούς, μυϊκούς και ανατομικούς παράγοντες. Αυτοί οι παράγοντες επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο κινείται η επιγονατίδα πάνω στη μηριαία αύλακα και μπορούν να οδηγήσουν σε αυξημένη πίεση, τριβή και φθορά.

1. Μυϊκή αδυναμία και ανισορροπία

Ένας από τους σημαντικότερους προδιαθεσιακούς παράγοντες είναι η ανεπάρκεια ή δυσαρμονία των μυών που στηρίζουν το γόνατο και το ισχίο:

• Τετρακέφαλος μυς: Εάν είναι αδύναμος ή υπερβολικά σφιχτός, η επιγονατίδα δεν καθοδηγείται σωστά κατά την κάμψη και έκταση, προκαλώντας υπερφόρτιση του χόνδρου.
• Γλουτιαίοι μύες: Αδύναμοι γλουτιαίοι επιτρέπουν αυξημένη έσω στροφή του μηριαίου οστού, η οποία οδηγεί την επιγονατίδα σε λανθασμένη τροχιά και αυξημένη πίεση στη μηριαία τροχιλία. Αντίθετα, σφιχτοί γλουτιαίοι μπορεί να αυξήσουν την τάση της λαγονοκνημιαίας ταινίας, προκαλώντας τριβή στο εξωτερικό τμήμα του γόνατος.
• Οπίσθιοι μηριαίοι και γαστροκνήμιοι: Η μειωμένη ευκαμψία τους αυξάνει την έλξη στην άρθρωση, μεταβάλλοντας τις μηχανικές συνθήκες κατά την κίνηση.
• Αχίλλειος τένοντας: Όταν είναι σφιχτός, αλλάζει η φόρτιση στο πόδι κατά τη βάδιση και αυξάνει την καταπόνηση στην περιοχή της επιγονατίδας.

2. Υπερφόρτιση και υπερπροπόνηση

Οι επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες που περιλαμβάνουν έντονη κάμψη γόνατος, όπως:

• βαθιά καθίσματα
• άλματα
• τρέξιμο σε κατηφόρα
• προπονήσεις υψηλής έντασης

μπορούν να οδηγήσουν σε μικροτραυματισμούς του χόνδρου και των μαλακών μορίων. Η υπερπροπόνηση χωρίς κατάλληλη αποκατάσταση αποτελεί έναν από τους συνηθέστερους λόγους εμφάνισης του συνδρόμου.

3. Ανατομικοί και δομικοί παράγοντες

Ορισμένες ανατομικές παραλλαγές μπορούν να αυξήσουν το φορτίο στην επιγονατιδομηριαία άρθρωση:

• Υψηλή επιγονατίδα (patella alta): Η επιγονατίδα βρίσκεται ψηλότερα από το φυσιολογικό και εισέρχεται αργότερα στη μηριαία αύλακα κατά την κάμψη, με αποτέλεσμα αυξημένη πίεση σε συγκεκριμένα σημεία.
• Προβλήματα του άκρου πόδα: Πλατυποδία, υπερπρηνισμός ή κοιλοποδία μεταβάλλουν την ευθυγράμμιση όλου του κάτω άκρου, οδηγώντας σε ανισομερή κατανομή φορτίου στο γόνατο.
• Κακή ευθυγράμμιση από το ισχίο έως το πέλμα: Η λανθασμένη βιομηχανική της βάδισης οδηγεί σε αυξημένη επιβάρυνση σε συγκεκριμένα σημεία της επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης.
• Προηγούμενοι τραυματισμοί στο γόνατο: Μία κάκωση ή διάστρεμμα μπορεί να διαταράξει την ευθυγράμμιση ή τη σταθερότητα της άρθρωσης, καθιστώντας την πιο επιρρεπή σε επώδυνες καταστάσεις.
• Χονδροπάθεια επιγονατίδας: Φθορά στην οπίσθια επιφάνεια της επιγονατίδας (λόγω οξέος τραυματισμού ή πολλών μικροτραυματισμών) δημιουργεί προδιάθεση για τη συνεχή εμφάνιση συμπτωμάτων.

Αίτια εμφάνισης του Runner’s Knee

1. Υπερφόρτιση και υπέρχρηση

Το συνεχές τρέξιμο, ειδικά σε μεγάλες αποστάσεις ή ανώμαλο έδαφος, αυξάνει την καταπόνηση της επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης.

2. Μυϊκή αδυναμία ή ανισορροπία

Η αδυναμία των γλουτιαίων μυών και του έσω πλαγίου τετρακέφαλου (VMO) επηρεάζει σοβαρά την ευθυγράμμιση της επιγονατίδας.

3. Σφιχτοί μύες – Μειωμένη ευκαμψία

Η δυσκαμψία σε οπίσθιους μηριαίους, λαγονοκνημιαία ταινία ή γαστροκνημίου αυξάνει την έλξη και πίεση στην περιοχή.

4. Λανθασμένη τεχνική τρεξίματος
5. Αντιφλεγμονώδη φάρμακα

Χρησιμοποιούνται σε φάσεις έξαρσης και μόνο με ιατρική καθοδήγηση.

4. Ορθωτικά πέλματα

Χρησιμοποιούνται όταν υπάρχει υπερπρηνισμός ή αστάθεια ποδιού.

5. Taping ή επιγονατιδική ταινία

Μπορεί να μειώσει προσωρινά τον πόνο κατά την άσκηση.

6. Θεραπευτικές μέθοδοι όπως:

• κρουστικός υπέρηχος (Shockwave)
• manual therapy
• τεχνικές κινητοποίησης επιγονατίδας

Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να βοηθήσουν στην αποκατάσταση της φυσιολογικής ολίσθησης.

7. Χειρουργική επέμβαση (σπάνια)

Εφαρμόζεται μόνο όταν όλες οι συντηρητικές μέθοδοι αποτύχουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Στόχος είναι η ευθυγράμμιση της επιγονατίδας ή ο καθαρισμός του χόνδρου.

Πρόληψη του Runner’s Knee

Για όσους ασκούνται συστηματικά, η πρόληψη είναι καθοριστική:

• Ενδυναμώστε τα ισχία και τον κορμό
• Αυξήστε προοδευτικά τις αποστάσεις στο τρέξιμο
• Μην αυξάνετε τον όγκο προπόνησης πάνω από 10% την εβδομάδα
• Χρησιμοποιήστε σωστά παπούτσια για τον δικό σας τύπο ποδιού
• Μην αγνοείτε τον πόνο – είναι προειδοποιητικό σημάδι

FAQ – Συχνές Ερωτήσεις

1. Πόσο διαρκεί το Runner’s Knee;

Με σωστή θεραπεία, συνήθως βελτιώνεται σε 4–8 εβδομάδες. Σε χρόνιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστούν 2–3 μήνες.

2. Μπορώ να συνεχίσω το τρέξιμο;

Ναι, αλλά τροποποιημένα. Μειώστε ένταση, διάρκεια και αποφύγετε ανηφόρες/κατηφόρες μέχρι να μειωθεί ο πόνος.

3. Ποια είναι η καλύτερη άσκηση για αποκατάσταση;

Εκκεντρικές ασκήσεις τετρακέφαλου και ενδυνάμωση γλουτιαίων θεωρούνται οι πιο αποτελεσματικές.

4. Το Runner’s Knee φεύγει μόνο του;

Σπάνια. Συνήθως χρειάζεται παρέμβαση στη τεχνική, τη μυϊκή ενδυνάμωση και την κινητικότητα.

5. Είναι σοβαρή πάθηση;

Όχι, αλλά αν παραμεληθεί μπορεί να εξελιχθεί σε χρόνια επιγονατιδομηριαία δυσλειτουργία.